การดูแลและกายภาพบำบัดที่บ้านในผู้สูงอายุที่มีการหักของกระดูกแขนและใส่เฝือกแขน
ในผู้สูงอายุมักเพิ่มความเสี่ยงต่อการหักของกระดูกมากขึ้น
เพราะในผู้สูงอายุความแข็งแรงของมวลกระดูกลดลง หรือที่เรียกว่า
ความหนาแน่นมวลกระดูก
(bone mineral density) ดังนั้นเมื่อมีเจอแรงกระทำภายนอก
เช่น แรงจากการสะเทือน แรงจากกระแทก จึงทำให้กระดูกหักได้ง่าย
การหักของกระดูกแขนในผู้สูงอายุ
มักมีสาเหตุ มาจากการล้ม การหักของกระดูกแขนในผู้สูงอายุ ที่พบได้บ่อย คือ
การหักของกระดูกต้นแขน (humerus)
การหักของกระดูกปลายแขน (forearm) การหักของกระดูกข้อมือ (wrist)
การดูแลและกายภาพบำบัดผู้สูงอายุที่มีการหักของกระดูกแขน
ในช่วง 3 วันแรก การดูแลเพื่อป้องกันการยุบของเฝือก
เนื่องจากเฝือกยังมีความชื้น การดูแลมีดังนี้
-
วางเฝือกบนวัสดุนิ่ม เช่น หมอน หลีกเลี่ยงการวางเฝือกบนวัสดุแข็ง เช่น
พนักเก้าอี้
-
ประคองเฝือกในระหว่างการเคลื่อนย้าย
-
ห้ามใช้มือบีบหรือกดเฝือก
-
เฝือกควรอยู่ในที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก
หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าห่มปกคลุมเฝือก
กายภาพบำบัดที่บ้านในผู้ป่วยกระดูกแขนหัก
ระยะใส่เฝือก
เป้าหมายกายภาพบำบัดที่บ้านในระยะใส่เฝือกนี้
คือ เพื่อลดอาการบวม อาการเจ็บปวด และปัญหาข้อติด
กายภาพบำบัดให้ผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยที่บ้าน
ควรให้มีการเคลื่อนไหวส่วนที่อยู่ภายนอกเฝือกบ่อยๆเป็นประจำทั้งวัน ในผู้ป่วยที่ใส่เฝือกมีการจำกัดการเคลื่อนไหว
ดังนั้น ทำให้การไหลเวียนโลหิตลดลง กระตุ้นการบวมและการอักเสบนำมาซึ่งความเจ็บปวดได้
ดังนั้น เราจะต้องทำให้มีการเคลื่อนไหวส่วนที่อยู่นอกเฝือก เช่น
การงอเหยียดนิ้วมือ การกำและแบมือ การกระดกข้อมือ
และเกร็งกล้ามเนื้อที่อยู่ในเฝือกแบบนิ่งๆ เกร็งและผ่อนคลายเป็นจังหวะ เช่น
เกร็งกล้ามเนื้องอ-เหยียดศอก เพื่อช่วยในเรื่องการไหลเวียนโลหิตที่แขน
เพื่อลดหรือป้องกันอาการบวมให้ได้มากที่สุด
การจัดท่ากายภาพบำบัดที่บ้าน
เพื่อลดบวม ในผู้ป่วย
การจัดท่ากายภาพบำบัดที่บ้านสำหรับผู้ป่วยใส่เฝือกสามารถช่วยลดและป้องกันอาการบวมได้
ยกส่วนแขนให้อยู่สูงกว่าระดับหัวใจ โดยใช้หมอนรอง ช่วยลดอาการบวม และในระหว่างที่มีการจัดท่าก็สามารถกระตุ้นให้มีการเคลื่อนไหวส่วนที่อยู่นอกเฝือก
เช่น กำแบมือ ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดบวมแดงส่วนอวัยวะที่อยู่นอกเฝือก
ก็สามารถประคบเย็นร่วมด้วยได้ และประคบเย็นบนเฝือกได้ แต่ให้ระวังความเปียกชื้น
โดยใช้แผ่นเจลประคบเย็นวางบนเฝือก
รูปการจัดท่ากายภาพบำบัดที่บ้านเพื่อลดบวม
รูปการจัดท่ากายภาพบำบัดที่บ้านเพื่อลดบวม (การบริหารมือระหว่างจัดท่าจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนและลดบวมได้ดีขึ้น)
กายภาพบำบัดบริหารเคลื่อนไหวข้อไหล่
การกายภาพบำบัดบริหารเคลื่อนไหวข้อไหล่ เพื่อป้องกันข้อไหล่ยึดติดแข็ง
(ยกเว้น ในบางรายผู้ป่วยจะถูกจำกัดการเคลื่อนไหวหัวไหล่ประมาณ 3 อาทิตย์)
กายภาพบำบัดที่บ้านโดยให้ผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ
มีการเคลื่อนไหวข้อไหล่ ในทุกทิศทาง โดยมีคนช่วยพยุงประคองจับทีเฝือก
โดยประคองบริเวณต้นแขน และอีกมือหนึ่งที่ปลายแขน เคลื่อนไหวช้าๆ ในทิศทางกางแขน
ยกแขน หมุนแขนเข้า และหมุนแขนออก ห้ามมีการดึงหรือกระชากส่วนแขน
เน้นให้ผู้ป่วยออกแรงด้วยตัวเองโดยมีคนช่วยพยุง
ในช่วงแรกที่บริหารอาจมีอาการตึงมาก ให้เริ่มจากขยับองศาที่ละน้อยๆและค่อยขยับไปมากขึ้น
 |
| รูปภาพจากเว็บ boneandspine.com |
ในผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุที่มีการหักของกระดูกแขน
นอกจากการใส่เฝือกยังจำกัดการเคลื่อนไหวของแขน ร่วมกับที่พยุงแขน (arm sling) ดังนั้น ควรใส่ตลอดเวลาที่มีการเคลื่อนไหวร่างกาย
ได้แก่ นั่ง ยืน เดิน
ที่สำคัญ
ในผู้สูงอายุที่ใส่เฝือกทำให้การเคลื่อนไหวตัวเองในชีวิตประจำวันได้ลดลง
อาจจำเป็นต้องใช้ญาติหรือผู้ดูแลคอยช่วย ดังนั้น ในการช่วยพยุง ไม่ว่าจะเป็น
พยุงพลิกตัว พยุงลุกขึ้นนั่ง พยุงลุกขึ้นยืน ห้ามดึงแขน หรือช้อนบริเวณใต้รักแร้
เพราะมีความเสี่ยงต่อการเคลื่อนของกระดูกอย่างมาก
ท่ากายภาพบำบัดที่บ้านในการช่วยพยุงผู้ป่วย
ที่ถูกต้องคือ จับบริเวณสะบักและสะโพกเมื่อต้อง
พลิกตัว การใช้เช็มขัดเพื่อพยุงยืน
เป็นต้น
ข้อควรสังเกตในระยะใส่เฝือก
เมื่อสิ่งผิดปกติเหล่านี้เกิดขึ้นควรพบแพทย์โดยเร็วที่สุด
-
อาการปวดบวมมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่ลดลง แม้มีการจัดท่ากายภาพบำบัดยกสูงและบริหารกล้ามเนื้อแล้ว
นอกจากนี้สังเกตความผิดปกติของสีผิวส่วนปลาย
-
สีผิวข้างทีมีการใส่เฝือกเปลี่ยนแปลง เช่น ซีด หรือ มีสีคล้ำ
มีอาการบวมมากขึ้น
-
มีอาการปวดมาก รู้สึกแสบหรือชา เหน็บมากขึ้นเรื่อยๆ
-
ไม่สามารถขยับนิ้วมือข้างที่ใส่เฝือกได้
-
พบเลือด หรือ น้ำหนอง ไหลซึมออกมาจากเฝือก มีกลิ่นเหม็น
-
ปลายมือข้างที่ใส่เฝือก ปวดบวมมาก ปลายมือซีดหรือสีคล้ำ และเย็น
-
คลำชีพจรได้ลดลง
-
เฝือกแตก หัก ร้าว เฝือกหลวมหรือคับจากเดิม
คำแนะนำในการดูแลเฝือกที่บ้าน
-
ห้ามให้เฝือกโดนน้ำ หรือสัมผัสความเปียกชื้น การอาบน้ำ
ใช้ถุงพลาสติกหุ้มเฝือกไว้หลายชั้น โดยในแต่ละขั้นให้มักปากถุงต่างระดับกัน
เพื่อช่วยกันน้ำได้ดีขึ้น
-
ห้ามใช้วัตถุปลายแหลม หรือสิ่งของใดๆ แหย่เข้าไปในเฝือกเพื่อเกา
เพราะจะทำให้ผิวภายในเฝือกถลอกเกิดอักเสบ และติดเชื้อได้ง่าย
-
เช็ดผิวหนังบริเวณขอบเฝือกให้แห้ง และสะอาด
-
ห้ามแกะ
-
ห้ามดึงสำลีหรือวัสดุเฝือกออก
#กายภาพบำบัดผู้สูงอายุที่บ้าน #โฮมพีที
